Einde van kernenergie vzw
Fin du nucléaire asbl
Ende der Atomkraft asbl

  

De oproep van noT2D3.be

24 januari 2016. Update van 12 juli 2016

 

  Printbare versie (2 bladzijden)

Overzicht

– Historiek van de reactoren Tihange 2 en Doel 3
– Duiding
– Gerechtelijke procedures
Hoe kan je ons helpen?
– Andere acties en steunfonds

Historiek van de reactoren Tihange 2 en Doel 3

De reactor nummer 3 van de kerncentrale te Doel (kortweg D3), opgestart in 1982, werd voor het eerst stilgelegd in juni 2012 na de ontdekking van duizenden microscopisch kleine scheurtjes in het reactorvat. Bij de in augustus 2012 uitgevoerde controles werden soortgelijke defecten gedetecteerd in het reactorvat van reactor nummer 2 van de kerncentrale te Tihange (kortweg T2) met als gevolg het stilleggen van ook deze reactor in 1983. (1)

Bijna een jaar later, in mei 2013, gaf het FANC (2) de toestemming aan Electrabel deze reactoren opnieuw op te starten, een vergunning onderworpen aan verplichtingen op het gebied van testen en studies te verwezenlijken in het jaar na deze herstart.

In maart 2014 besloot Electrabel de geplande sluiting van de twee reactoren te vervroegen omdat een bestralingstest op een controlemonster van een staalsoort vergelijkbaar met het staal van de reactorvaten een overmatige verbrossing vertoont. (3)

Om te proberen dit onverwachte resultaat te verklaren, voerde Electrabel vervolgens verder onderzoek en analyse uit. Ondertussen werden reactorvaten opnieuw onderzocht met een verbeterde procedure. Dit onderzoek bracht een veel groter aantal defecten aan het licht dan het vorig onderzoek: meer dan 13.000 voor Doel 3 en meer dan 3.000 voor Tihange 2. Tenslotte, na twintig maanden van consultaties en analyse, geeft het FANC in november 2015 opnieuw toestemming de twee reactoren te herstarten.

Duiding

Wat kunnen we hieruit besluiten? Laten we vooreerst niet vergeten dat het reactorvat de essentiële component van een kernreactor is waarvoor geen enkele tekortkoming kan getolereerd worden. Een scheur in het reactorvat is een incident dat de reactor oncontroleerbaar maakt hetgeen onvermijdelijk zou leiden tot de fusie van het reactorhart en tot een absolute ramp, zoals de ramp van Tsjernobyl of Fukushima. Deze standaard van zerotolerantie voor een reactorvat is wat wordt opgelegd in alle lastenboeken voor de bouw van een kernreactor. (4)

De drukvaten van T2 en D3 voldoen niet aan deze maximale kwaliteitsnormen. Als een reactorvat met deze gekende gebreken geleverd zou worden op een werf, zou het ongetwijfeld geweigerd worden, zoals dat ook het geval is in eender welk land ter wereld. (5)

Deze eerste vaststelling is evident voor iedereen, maar niet voor het FANC. Dat doet vragen rijzen over de legitimiteit van dit agentschap en over zijn vermogen om over de veiligheid van de uitbating van de Belgische kernreactoren te waken.

De manier waarop Electrabel en het FANC dit dossier behandeld hebben toont veel tekortkomingen die de veiligheid van de burgers hetzij in België hetzij in de aangrenzende landen bedreigd, zoals pertinent aangetoond wordt door de studie van Mevr. Ilse Tweer, een erkende consultant voor haar expertise inzake materiaalkennis. (6)

We vestigen in het bijzonder de aandacht op een algemene aanpak die de regels van goede wetenschappelijke praktijken aan zijn laars lapt. Er is ook het gebrek aan zekerheid over de herkomst van de haarscheurtjes die op zichzelf een herstart had moeten beletten.

Last but not least, kan de burger zich alleen maar vragen stellen over de afwezigheid van de politiek in deze beslissing. Jan Jambon, minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken verantwoordelijk voor nucleaire veiligheid, Marie-Christine Marghem, minister van Energie, Charles Michel, Eerste minister en alle andere ministers van zijn regering steken zich weg achter de allesomvattende bekwaamheid van het FANC, schuiven hun beslissingsbevoegdheid eraan door en sluiten zo de deur voor enig overleg met de bevolking.

Gerechtelijke procedure

Geconfronteerd met dit wetenschappelijk en politiek tekortschieten en de onvoorstelbare risico’s die genomen worden, besloten burgers uit alle streken van het land de zaak voor de rechter te brengen met als doel de twee reactoren definitief te sluiten en van het stroomnet af te koppelen.

Een eerste stap werd daarom gezet op 20 december 2015 met het indienen van een verzoekschrift "zoals in kortgeding" in naam van de vzw Nucléaire Stop Kernenergie (NSK) en met het vonnis van 9 maart 2016 dat de vereniging in het ongelijk stelde. Dit is voor ons zowel een nederlaag als een vooruitgang in de zin dat de rechtbank ons verzoek ontvankelijk heeft verklaard. (7) Wat de reactoren Tihange 2 en Doel 3 aangaat, is het dus evengoed een open deur om opnieuw een rechtszaak in te spannen, in het bijzonder gezien het feit dat nieuwe elementen toelaten om de expertise van het FANC op de korrel te nemen.

Een tweede verzoekschrift, namens individuele aanvragers, zal zo snel mogelijk worden neergelegd. Deze procedure zal, bovenop de hierboven genoemde nieuwe elementen, een beroep doen op juridische elementen die niet konden ingeroepen worden in het kader van een procedure die door een vereniging wordt ingeleid.

Het kostenplaatje van de nieuwe procedure is moeilijk in te schatten, omdat, naast de gerechterlijke kosten en de honoraria van de advocaten, er de kosten van de deskundigen zullen zijn die reeds kunnen oplopen tot een veelvoud van twaalfduizend euro. De verzoekers bereiden zich daarom voor op een totale uitgave van 40 tot 50 duizend euro.

Hoe kan u helpen?

Bankrekening

Op naamvan: noT2D3.be
IBAN: BE43 0689 0555 0601
BIC: GKCCBEBB
Adres: Liège, België
Mededeling: een e-mailadres (dat zal ons toelaten u eenvoudig te contacteren).

Praktische details

De bankrekening wordt beheerd door drie leden van drie verschillende verenigingen.

Indien na het voltooien van de procedures, het stoppen van de beide reactoren en de betaling van alle kosten, er nog geld op de rekening blijft staan, zal het uitsluitend worden gebruikt ten behoeve van campagnes om kernreactoren te sluiten waarvan de uitbatingsduur langer is dan voorzien werd bij de constructie (30 jaar). Helaas dus, alle Belgische reactoren...

Overige informatie

Via de homepage of via het menu aan het eind van elke webpagina van onze website, kan u het volgende bekijken:

Noten en referenties

(1) Deze twee reactoren hebben elk een capaciteit van 1.000 MWe (megawatt elektrisch). Een wet gestemd in 2003 maakte het mogelijk om de uitbatingsduur van deze twee reactoren met 10 jaar te verlengen, zoals deze van de vijf andere Belgische reactoren, als bij toverslag van 30 naar 40 jaar. Volgens deze wet, moest de reactor Tihange 1 sluiten in 2015, maar in 2012, alweer bij toverslag, stelde de regering de sluiting uit tot 2025. De reactoren van Doel 1 en Doel 2 worden hetzelfde lot beschoren door een conventie ondertekend op 30 november 2015 door Engie/ Electrabel en de Belgische Staat vertegenwoordigd door Eerste minister Charles Michel en minister van Energie Marie-Christine Marghem. Een procedure tot nietigverklaring van deze overeenkomst wordt momenteel gedragen door Bond Beter Leefmilieu en IEW.

(2) FANC: Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (www . fanc.fgov.be).

(3) De verbrossing van het controlemonster bij bestraling was veel ernstiger dan voorspeld. Het controlemonster in kwestie werd door Areva geleverd en was van een soortgelijk type als het staal van de reactorvaten met soortgelijke gebreken.

(4) Noteer dat een reactorvat niet kan hersteld noch vervangen worden.

(5) Jan Bens, de directeur van het FANC, heeft dit erkend tijdens een ontmoeting met Camille Gira, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling van het GH Luxemburg. Zie www.rtbf.be/info / .. . (op 19 januari 2016).

(6) Flawed Reactor Pressure Vessels in the Belgian NPPS Doel 3 and Tihange2 (Gebrekkige reactordrukvaten in de Belgische kerncentrales Doel 3 en Tihange 2), gepubliceerd in januari 2016. Op onze website kan u deze studie vinden in andere talen, evenals andere studies en analyses.

(7) Dit in tegenstelling met de procedure die Greenpeace in 2015 had ingeleid in een gelijkaardige zaak die niet ontvankelijk werd bevonden (een procedure aanhangig gemaakt bij de Raad van State tegen de verlenging van de levensduur van de kernreactoren Doel 1 en Doel 2).